ΓΕΝΙΚΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ

Α. ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ - ΣΚΟΠΟΣ

Το Πρόγραμμα έχει ιδρυθεί το 2003 (ΦΕΚ 1501Β’/10.10.2003). Αρχικά προέβλεπε να αποτελεί την μοναδική οδό για την εγγραφή στο Πρόγραμμα Διδακτορικών Σπουδών του Τμήματος.  Στη συνέχεια τροποποιήθηκε το 2015 (ΦΕΚ 2380Β’/6.11.2015), ενώ «επανιδρύθηκε» το 2018 (ΦΕΚ 2915Β/19.7.2018) και ακολούθησε ο Κανονισμός του Προγράμματος την ίδια χρονιά (ΦΕΚ 4620Β/18.10.2018).  Το ΠΜΣ του Τμήματος Οικονομικών Επιστημών «Οικονομική Επιστήμη» λειτουργεί σύμφωνα με τις διατάξεις του Ν. 4485/2017.  Μετά την ψήφιση του Ν. 4957Β/2022 (ΦΕΚ 141Α/21.7.2022) οι σχετικές διατάξεις προσαρμόστηκαν ώστε να ικανοποιούν τα οριζόμενα στο νέο νόμο. Ο νέος Κανονισμός Σπουδών βρίσκεται υπό σύνταξη και αναμένεται η έγκρισή του από τη Σύγκλητο του ΕΚΠΑ και το Υπουργείο Παιδείας καθώς και από τα αρμόδια όργανα πιστοποίησης της ποιότητας του Προγράμματος.

Η ραγδαία εξέλιξη στον χώρο των οικονομικών επιστημών έχει δημιουργήσει αφενός αυξημένες απαιτήσεις στους νέους επιστήμονες για θεωρητική και τεχνική γνώση προκειμένου να αντεπεξέλθουν στον διεθνή ανταγωνισμό.  Αφετέρου όμως η ίδια η επιστήμη έχει εν μέρει απωλέσει την συνάφεια με τα πραγματικά προβλήματα της οικονομίας και – ενώ κατατάσσεται στις κοινωνικές επιστήμες – (Βλ.  Narrow Field 031 Social and behavioural sciences στο ISCED-F) έχει απομακρυνθεί από την κοινωνική της διάσταση.  Η κυριαρχία μίας μόνης «ορθόδοξης» θεωρίας έχει αφαιρέσει από πολλούς ερευνητές τη δυνατότητα να σκεφτούν πρωτότυπα και με διαφορετικό τρόπο.  Οι νέοι ερευνητές και ερευνήτριες πρέπει να διαθέτουν μια εξαιρετική γνώση του θεωρητικού και τεχνικού υπόβαθρου της κυρίαρχης θεωρίας, χωρίς όμως να χάνουν την κοινωνική διάσταση της επιστήμης τους και τη γνώση εναλλακτικών σχολών σκέψης, που θα τους δώσει τη δυνατότητα να είναι ερευνητικά πρωτότυποι και δημιουργικοί.

Οι στόχοι του ΠΜΣ «Οικονομική Επιστήμη» του Τμήματος Οικονομικών Επιστημών του ΕΚΠΑ είναι

• η δημιουργία επιστημόνων, που θα παράγουν νέα γνώση στην οικονομική επιστήμη
• η εκπαίδευση νέων ερευνητών, οι οποίοι θα μπορούν να παράγουν και να επεξεργάζονται αυτήν τη γνώση, αναπαράγοντας την ακαδημαϊκή και ερευνητική κοινότητα
• οι απόφοιτοι του προγράμματος να έχουν γνώση των σημαντικών θεωρητικών ζητημάτων και των σημαντικότερων μεθόδων ανάλυσης που βρίσκονται στο επίκεντρο του προβληματισμού της σύγχρονης οικονομικής επιστήμης
• η πρωτοποριακή προσέγγιση, η οποία να αναδεικνύει όλες τις διαστάσεις της οικονομικής επιστήμης, αλλά και τις θεωρητικές διαφορές μεταξύ των διαφορετικών σχολών οικονομικής σκέψης
• η δυνατότητα οι απόφοιτοί του να συνδέουν τις θεωρητικές προσεγγίσεις με ζητήματα οικονομικής και κοινωνικής πολιτικής
• η δυνατότητα να λειτουργήσουν ερευνητικά σε διεθνές και διεπιστημονικό επίπεδο
• η δυνατότητα για μια ολοκληρωμένη και πολύπλευρη γνώση που θα τους επιτρέψει να λειτουργήσουν ως ανώτερα και ανώτατα στελέχη στον ιδιωτικό και δημόσιο τομέα
• Ειδικότερα, το ΠΜΣ «Οικονομική Επιστήμη» με το επίπεδο των γνώσεων που παρέχει δίνει τη δυνατότητα για απ’ ευθείας συνέχιση των σπουδών σε διδακτορικό επίπεδο που θα τους επιτρέψει την απασχόλησή τους σε ιδρύματα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και σε ερευνητικά κέντρα του δημόσιου και ιδιωτικού τομέα.

Το Πρόγραμμα παρέχει την ελάχιστη απαραίτητη γνώση ώστε οι απόφοιτοί του να δύνανται να λειτουργήσουν αυτοδύναμα ως επιστήμονες οικονομολόγοι συμπληρώνοντας τις γνώσεις που έχουν αποκτήσει από το πτυχίο τους.

Μαθησιακά αποτελέσματα:

Με βάση τα ανωτέρω, το ΠΜΣ «Οικονομική Επιστήμη» του Τμήματος Οικονομικών Επιστημών προσφέρει ευρεία και εις βάθος κατάρτιση ευρύ πεδίο της οικονομικής επιστήμης και των de facto ειδικεύσεων που προκύπτουν από τα μαθήματα επιλογής. Περαιτέρω, έχει καταβληθεί προσπάθεια ώστε κάθε μάθημα, Υποχρεωτικό ή Επιλογής, να έχει σχεδιασθεί έτσι ώστε οι φοιτητές και φοιτήτριες του Προγράμματος να αποκτούν γνώσεις και ικανότητες που να τους επιτρέπουν:

1. Να αναζητούν, αναλύουν και συνθέτουν δεδομένα και πληροφορίες, με τη χρήση και των απαραίτητων τεχνικών και τεχνολογιών που στηρίζονται όμως στη θεωρητική τους γνώση
2. Να μπορούν να εργασθούν αυτόνομα και παραγωγικά
3. Να αναπτύσσουν δημιουργική, κριτική, πρωτότυπη και επαγωγική σκέψη
4. Να λαμβάνουν αποφάσεις
5. Να έχουν γόνιμη συμμετοχή σε ομαδική εργασία και σε διεπιστημονικό/ διεθνές περιβάλλον
6. Να εφαρμόζουν τις γνώσεις τους στην επίλυση προβλημάτων και να μετατρέπουν την θεωρία σε πράξη
7. Να προσαρμόζονται σε νέες καταστάσεις
8. Να παράγουν νέες ερευνητικές ιδέες

Το ΠΜΣ απευθύνεται σε πτυχιούχους κυρίως των οικονομικών επιστημών με στόχο μεταπτυχιακές σπουδές στην κατεύθυνση της απόκτησης Διπλώματος Μεταπτυχιακών Σπουδών (ΔΜΣ) και προοπτικά της εκπόνησης διδακτορικής διατριβής στην Οικονομική Επιστήμη.

Το Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών στην Οικονομική Επιστήμη του Τμήματος Οικονομικών Επιστημών του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών αποβλέπει στη δημιουργία επιστημόνων, που θα παράγουν νέα γνώση στην οικονομική επιστήμη, και στην εκπαίδευση νέων ερευνητών, οι οποίοι θα μπορούν να παράγουν και να επεξεργάζονται αυτήν τη γνώση, αναπαράγοντας την ακαδημαϊκή και ερευνητική κοινότητα. Το Πρόγραμμα παρέχει την ελάχιστη απαραίτητη γνώση ώστε οι απόφοιτοί του να δύνανται να λειτουργήσουν ως επιστήμονες οικονομολόγοι συμπληρώνοντας τις γνώσεις που έχουν αποκτήσει από το πτυχίο τους. Για τον λόγο αυτό το Πρόγραμμα περιλαμβάνει στα υποχρεωτικά του μαθήματα από δύο εξάμηνα σε προχωρημένη Μικροοικονομική και Μακροοικονομική Θεωρία καθώς και από δύο εξάμηνα σε Οικονομετρία και Μαθηματικά. Πέραν όμως από την κατάκτηση της θεωρίας και των τεχνικών της λεγόμενης ορθόδοξης οικονομικής επιστήμης, το Πρόγραμμα απαιτεί από τους φοιτητές και τις φοιτήτριές του να παρακολουθήσουν και να εξεταστούν σε τρία υποχρεωτικά μαθήματα: «Τα Οικονομικά ως Κοινωνική Επιστήμη» Ι & ΙΙ και «Ιστορία Οικονομικών Θεωριών».   

Επιδιώκεται, οι απόφοιτοι του προγράμματος να έχουν γνώση των σημαντικών θεωρητικών ζητημάτων και των σημαντικότερων μεθόδων ανάλυσης που βρίσκονται στο επίκεντρο του προβληματισμού της σύγχρονης οικονομικής επιστήμης, καθώς και πρωτοποριακή προσέγγιση, η οποία να αναδεικνύει όλες τις διαστάσεις της οικονομικής επιστήμης, αλλά και τις θεωρητικές διαφορές μεταξύ των διαφορετικών σχολών οικονομικής σκέψης καθώς και τη δυνατότητα να συνδέουν τις θεωρητικές προσεγγίσεις με ζητήματα οικονομικής και κοινωνικής πολιτικής. Ειδικότερα, το ΠΜΣ στην Οικονομική Επιστήμη με το επίπεδο των γνώσεων που παρέχει δίνει τη δυνατότητα για απ’ ευθείας συνέχιση των σπουδών σε διδακτορικό επίπεδο.

Το Πρόγραμμα έχει συγκεκριμένα χαρακτηριστικά που το καθιστούν μοναδικό ανάμεσα στα προσφερόμενα προγράμματα μεταπτυχιακών σπουδών στην οικονομική επιστήμη στη χώρα μας.

Αυτά είναι:

• ο δημόσιος και δωρεάν χαρακτήρας του προγράμματος που συνοδεύεται από τον τονισμό και την ενθάρρυνση της κοινωνικής προσφοράς σε αντιδιαστολή με τις διαδεδομένες τάσεις ενίσχυσης του αγοραίου  χαρακτήρα της εκπαίδευσης. Το Πρόγραμμα είναι το μοναδικό δωρεάν ΠΜΣ του Τμήματος Οικονομικών Επιστημών
• η ποιότητα και η παράδοση του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, το οποίο ιστορικά αποτέλεσε την πρώτη κοιτίδα θεραπείας της Πολιτικής Οικονομίας και της Οικονομικής Επιστήμης στη χώρα από το 1837
• ένα απαιτητικό και εστιασμένο πρόγραμμα σπουδών διάρκειας 2 ετών (τεσσάρων εξαμήνων) με παράλληλη έμφαση στην αναλυτική μέθοδο και στα ποσοτικά εργαλεία της  κυρίαρχης παράδοσης της οικονομικής επιστήμης, αλλά και
• η επιμονή στην πλουραλιστική προσέγγιση με ιδιαίτερη έμφαση σε μη ορθόδοξες παραδόσεις της οικονομικής σκέψης καθώς και στην κοινωνική διάσταση της οικονομικής επιστήμης και της οικονομικής πολιτικής.

Στο ΠΜΣ δίνεται έμφαση στην οικονομική θεωρία και τις εφαρμογές της. Τα οικονομικά αντιμετωπίζονται ως κοινωνική επιστήμη μέσα από μαθήματα που την αναδεικνύουν ως τέτοια και μέσα από την έμφαση στις θεωρητικές διαφορές μεταξύ των εναλλακτικών σχολών οικονομικής σκέψης. Παράλληλα θεωρείται απαραίτητη η κατανόηση σε βάθος των μαθηματικών και ποσοτικών τεχνικών και η κατανόηση του επιστημονικού τρόπου σκέψης στην οικονομική επιστήμη.

Στο ΠΜΣ Οικονομική Επιστήμη δεν χρεώνονται δίδακτρα. Δεν υπάρχει δυνατότητα υποτροφιών από τους πόρους του Προγράμματος.

Το ΠΜΣ Οικονομική Επιστήμη επιμένει στην πολιτική αυστηρής αμεροληψίας απέναντι σε όλους τους/τις υποψήφιους/ες και απευθύνεται σε όλα τα άτομα ανεξαρτήτως εθνικότητας.

Το Πρόγραμμα διευθύνει πενταμελής Συντονιστική Επιτροπή, η οποία αποτελείται από τα εξής μέλη ΔΕΠ του Τμήματος Οικονομικών Επιστημών: Στυλιανό Κώτσιο, Καθηγητή και Πρόεδρο του Τμήματος, Νικόλαο Θεοχαράκη, Καθηγητή και Διευθυντή του Προγράμματος, Γεώργιο Δότση, Αναπληρωτή Καθηγητή, Γεωργία Καπλάνογλου, Καθηγήτρια, και Αθανάσιο Μανιάτη, Καθηγητή.

Β. ΤΙΤΛΟΣ ΚΑΙ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΣΠΟΥΔΩΝ

Η χρονική διάρκεια φοίτησης στο ΠΜΣ είναι διετής (τέσσερα συνεχή ακαδημαϊκά εξάμηνα). Το Πρόγραμμα είναι πλήρους φοίτησης.

Οι φοιτητές/τριες  παρακολουθούν εντατικά μαθήματα, η διδασκαλία των οποίων γίνεται μεταξύ 3-9 μ.μ., τις εργάσιμες ημέρες, και η παρακολούθηση είναι υποχρεωτική.

Μετά την επιτυχημένη ολοκλήρωση των σπουδών απονέμεται Δίπλωμα Μεταπτυχιακών Σπουδών (ΔΜΣ) στην Οικονομική Επιστήμη με αγγλικό ισοδύναμο τίτλοMasterofPhilosophy (MPhil) inEconomics. Η απόκτηση του τίτλου επιτρέπει στους αποφοίτους του Προγράμματος να συνεχίσουν – εφόσον γίνουν αποδεκτοί – στο Πρόγραμμα Διδακτορικών Σπουδών του Τμήματος χωρίς να χρειαστεί να παρακολουθήσουν επιπλέον μαθήματα (πλην του Σεμιναρίου Ερευνητικών Μεθόδων)

Ο τίτλος απονέμεται από το Τμήμα Οικονομικών Επιστημών του ΕΚΠΑ